|
Akyl we bagt
Bir bar eken, bir ýok eken. Bir zamanda bagt bilen akyl jedel edipdirler. Olaryò
jedeli: “Biziò haýsymyz adama iò gerekli?” diýen dawadan baºlanypdyr. Olaryò her
haýsy özüni beýlekisinden gerekli hasaplapdyr. Ahyrda bular dawalarynyò arasyny
açmakçy bolýarlar. 
Bagt baryp, bir kär ýakmaz, iti kowup ýerinde ýatyp ýören
ýalta oglanyò baºyna gonýar. Bagt oòa gonansoò, akyl ondan bütinleý aýrylýar.
ªol ýurduò patyºasynyò weziri ogulsyz eken. Ogulsyzlykdan onuò göwni gaty çökgün
eken. Wezir bir ýere barýarka, ol oglany göräýýär. Oglanda bagt bolany üçin
weziriò gözüne ýakymly görünýär. Dessine wezir ony özüne ogul edinýär. Wezir
ogully bolanyna köp ºatlanypdyr. Ol oglany öz ogly hasaplap, iýdirip-içirip, öz
öýünde saklaberipdir.
Bir gün wezir ogluny yzyna tirkäp, patyºanyòka gezelenje barypdyr. Patyºa ol oglany
ýagºy görüp, oòa bir alma beripdir. Oglan bolsa ol almany hasyr-husur iýipdir.
Patyºa bolsa muòa ºatlanyp gülüpdir. Birnäçe wagtdan soò, wezir ogluny alyp,
öýüne gaýdypdyr. Ýolda gelýärkäler, wezir ogluna:
- Oglum, patyºanyò beren zadyny ºol bada iýäýmek biedeplik bolar. Ony ysgap-ysgap,
goltugyòa salaýmalydyò - diýipdir.
Onda oglan:
- Bolýar, ata. indi patyºa zat berse ºeýle edäýerin - diýipdir.
Birnäçe günden soò, wezir ogluny ýene patyºanyòka myhmançylyga alyp barypdyr. Ol
ýerde azrak gürrüòleºip oturansoòlar, bularyò öòlerine nahar gelipdir.
 Patyºa
bir etli omaçany alyp, weziriò ogluna beripdir. Oglan hem ony ysgaºdyryp, goltugyna
salyp oturyberipdir. Muòa patyºanyò wagty hoº bolup gülüpdir. Weziriò bolsa
gaty gahary gelipdir we utanjyna ýüzi gyzarypdyr. Ýene öòküsi ýaly, ýola
çykýança, ogluna hiç zat diýmändir. Ýolda ogluna:
- Hiý, ºunuò ýaly hem akmaklyk bolarmy? Goltuga salynjak zat bilen salynmajak zady
bilmeýärmiò?! - diýip käýinipdir.
Oglanyò bolsa gahary gelipdir. Öýe baranlaryndan soò oglan:
- Bu hili käýinç eºidip ýaºanymdan ýaºamanym gowy - diýip, özüni tamdan
taºlamakçy bolupdyr. Ol tamyò üstüne çykyp, gyrasyna gelýär welin, ºol wagt bagt:
- Aý, akyl, ýetiºeweri, oglan elden gitdi - diýip, uly ili bilen gygyryberipdir. Akyl
derrew baryp, ºol oglanyò baºyna gonupdyr. Oglan akyllanyp, özüni tamdan taºlamak
pikirinden el çekipdir. ªeýdip, dawada akyl ýeòiji bolupdyr.
Ertekileri suratlar bilen bezän suratçy Olýa Mämmedowa
|
